«Бесікке салу»

Сабақтың тақырыбы: Бесікке салу

Сабақтың типі: қиыстырылған сабақ (комбинированный урок)

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ

Сабақтың мақсаты:

білімділік: сәби тәрбиесіне арналған салт-дәстүрлермен танысу;

дамытушылық: оқушылардың ауызекі сөйлеу, дұрыс жазу қабілеттерін дамыту;

тәрбиелік: қазақ отбасының тәрбие жөнінде ерекшеліктерімен танысу, халқымыздың ертеден келе жатқан дәстүрлерді құрметтеуге баулу;

Сабақтың міндеті:

не білуіміз керек:

бала тәрбиесіне арналған салт-дәстүрлерді, тақырыпқа қатысты сөздер мен сөз тіркестерді білу.

не игеруіміз керек:

жаңа сөздерді игеріп, ауызекі сөйлеу тілінде қолдана алу. Грамматикалық тапсырмаларды дұрыс орындай білу.

Көрнекі құралдар: интерактивті тақта.

Пәнаралық байланыс: тарих.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезені.

1. сәлемдесу.

2. кезекшімен сөйлесу.

ІІ. Үй жұмысын тексеру.

«Жеті қазына мен жеті ырыс»

• төмен оқитын оқушылар жеті қазынаға не жатады екенін атап айтады. (тақтада слайдтар көрсетіледі)

• орта оқитын оқушы жеті ырыс туралы әңгімелейді.

1-ші ырыс – адамның ақыл-ой санасы. Өйткені адам үшін ең жоғары қасиет – ақыл мен ой-сана

2-ші ырыс – денсаулық. Денсаулық – үлкен бақыт дейді қазақ халқы.

3-ші ырыс – ақ жаулық. Ол отбасылы болу деген мағынада.

4-ші ырыс – бала. Әр адам өзінен кейін ұрпақ қалдырып тәрбиелеу керек.

5-ші – көңіл яғни талап.

6-шы ырыс — жер.

7-ші ырыс – ит. Ит жануардаң ішінен адамның ең сенімді серігі.

ІІІ. Өткен тақырыптардың материалын қайталау.

• жақсы үлгіретін оқушы қазақ отбасы қандай болу керек екенін айтып кетеді.

• Отбасы туралы мақал-мәтелдерді еске түсіріп айту.

Мұғалімнің сөзі: тәрбие отбасынан басталады дегені мәлім.

Ұяда нені көрсең, ұшқанда соны ілерсің — дейді қазақ мақалы.

Бүгінгі сабақта біз бала, сәби тәрбиесіне арналған салт-дәстүрлермен танысамыз.

ІV. Жаңа сабақ.

Қазақ халқының салт-дәстүрлері.

Бесікке салу салты.

Оқушыларды сабақтың мақсатымен таныстырып алдарына міндет қою.

Сабақтың эпиграфы

Ұяда нені көрсең, ұшқанда соны ілерсің

тақтада слайд диаграмма «Бала (сәби) тәрбиесіне арналған салт-дәстүрлер»

1. Дәптерлерді ашып сәби тәрбиесіне арналған салт-дәстүрлерді жазып қою.

Шілдехана, балаға ат қою, бесікке салу, қырқынан шығару, тұсау кесу. (тақтада осыған арнап суреттер көрсетіледі.)

2. Бүгін біз халқымыздың бесікке салу салтымен танысамыз. (слайд «Бесік – қасиетті мүлік, сәбидің алтын ұясы »)

Оқушылардың алдарына «Бесікке салу» атты мәтін үлестіріп беріледі.

Бесікке салу

Халқымызда бесік – қасиетті мүлік, сәбидің алтын ұясы болып есептеледі. Бесікке салу жолы жасы үлкен немесе елдің құрметті, өнегелі әжелеріне, әйелдеріне жүктеледі. Ол бесікті отпен аластап, баланы бөлейді. Осындай қуаныш үстінде «Бесік жыры» айтылады. Мерекелік дастарқан жайылып, бесікке салған адамға кәделі сый береді.

Бесіктің сәби денсаулығына, тазалығына пайдасы өте зор. Бесіктегі сәбидің бойы, қол-аяғы түзу болады. Сондай-ақ бесік баланы суық пен ыстықтан қорғайды.

Бесік ағаштан жасалады. Бесікті баланың нағашы жұрты арнайы жасатады. Баланы көзден сақтасын деп бесікке тұмар тағады.

Жаңа сөздер:

1. Сәби — ребенок, дитя

2. Құтты – счастливый (-ое, -ая )

3. Мүлік – имущество, вещь

4. Отпен аластау — осветить огнем

5. Бөлейді — укладывают

6. Кәде — подарок

7. Бойы — (здесь) осанка

8. Түзу — ровный

9. Қорғайды — защищает

10. Жасайды — делает

11. Тұмар – талисман, оберег

2. Сөздермен жұмыс.

• сөздерді дұрыс оқу.

• бекіту. Сөз тіркестерді, қазақшаға аудар: маленький ребенок, колыбельная песня, святая вещь, освящают огнем, делают из дерева, защищает от холода,

• от жары, пристегивают оберег, прямая осанка, ровные ноги, укладывают ребенка.

3. Мәтінмен жұмыс.

• мәтінді түсініп оқу.

• мәтінді абзацтарға бөліп, әр абзацқа ат қою.

• мәтін бойынша сұрақ -жауап.

1. 5. Жаңа сабақты қорыту кезені.

1. Сөйлемдерді толтыр. Ауызша.

Бесік – құтты мүлік, (маленького ребенка) алтын ұясы.

Қазақтар жаңа туған баланы (в колыбель укладывают).

(Праздничный стол) жайылады да, бесікке салған адамға (подарок) береді

2. Мәтіннен алынған сөйлемдерге синтаксистік талдау жаса.

VІ. Қорытынды бөлім.

Рефлексия.

Не білдім

Не біліп алдым

Нені білгім келеді

VІІ. Бағалау.

VІІІ. Үйге тапсырма

*төмен оқитын оқушыларға – сөздерді жаттау, мәтіннін мазмұнын білу

*орташа оқитын оқушыларға мәтінді әңгімелеу

* жақсы оқитын оқушыларға «Қазіргі кезде бесікке баланы салу дұрыс па, әлде дұрыс емес пе?» деген тақырыпқа өз ойларын жазып келу.