Аралас сандарды қосу және азайту

5.1.2.20. аралас сандарды қосу және азайтуды орындау

Оқушылардың басым бөлігі:Топта жұмыс істеу арқылы ізденеді, біледі, түсінеді және мәтінмен жұмыс істеу арқылы  пәнге қызығушылығы артады

 Кейбір оқушылар:Тақырып   ережесін жатқа біледі, оны қолданып есептер шығара алады

Аралас сандарды қосудың ережелерін қолданады;

Аралас сандарды азайтудың ережелерін қолданады

Аралас сандарды қосып, азайту үшін бөлшек бөліктерінің ең кіші ортақ бөлімге келтіру керектігін түсінеді.

Аралас сандардың бөлшек бөліктерінің ең кіші ортақ бөлімін табуды біледі.

Қолданылатын сөздер: бөлшек, жай бөлшек, алымы, бөлімі, бұрыс бөлшек, дұрыс бөлшек, бөлшектің бүтін бөлігі, аралас сан, ортақ бөлім, қосу, азайту.

Сабақ барысы

3 мин

Үй тапсырмасын тексеру

3 мин

«Миға шабуыл» стратегиясы

3 минут

Топпен жұмыс

7 минут

Топтық жұмыс

5 мин

Топтық жұмыс

3 мин

Жеке жұмыс

5 мин

Жеке жұмыс

5 мин

Қорытындылау 3 мин

Кері байланыс«Аяқталмаған сөйлемдер» стратегиясы

2 мин

Үй тапсырмалары 1 мин

 Бағалау

  1 мин

Топқа бөлу: «3 топқа бөлу» (1-минут)

1) Durys bo’lshekter

2) Burys bo’lshekter

3) Aralas sandar

Үйге берілген тапсырма тексеріледі: мұғалім интербелсенді тақтада есептердің шығарылу жолдары мен жауаптарын көрсетеді, ал оқушылар өз есептерін сол жауаптармен сәйкестендіреді.

№517

Марат екі балық аулап алды.Бірінші балықтың массасы   кг,ал екінші балық одан     кг жеңіл. Марат барлығы неше килограмм балық аулап алды

Өтілген материалдарды еске түсіру мақсатында «Миға шабуыл» стратегиясы арқылы байланысы арқылы шолу сұрақтары қойылады:

1.Фигураның қандай бөлігі боялған.

2.Жай бөлшек дегеніміз не?

3.Жай бөлшектерді ата?

4.Аралас сан дегеніміз не?

5. Қандай бөлшек дұрыс бөлшек деп аталады?

6.Қандай бөлшек бұрыс бөлшек деп аталады?

7.Бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазыңыз.24/7

8.Бөлімдері бірдей бөлшектер қалай қосылады?

9.Бөлімдері әр түрлі бөлшектер қалай қосылады?

Жаңа білім.

І топ. Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу.

№1. Мысал.

Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу үшін:

1) олардың бүтін бөліктерінің қосындысын, бөлшек бөліктерінің қосындысын табу керек;

2) бүтін бөліктерінің қосындысы мен бөлшек бөліктерінің қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.

Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту.

№2. Мысал.

Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту үшін:

1) олардың бүтін бөліктерінің айырмасын, бөлшек бөліктерінің айырмасын табу керек;

2) бүтін бөліктерінің айырмасы мен бөлшек бөліктерінің айырмасының қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.

Ескерту! Егер, азайғыш аралас санның бөлшек бөлігі, азайтқыш аралас санның бөлшек бөлігінен кіші болса, онда:

1)      Азайғыштың бүтін бөлігінен 1 бүтінді алып, оны бөлшек түрінде жазу керек.

МЫСАЛЫ: азайғыш болса, онда   жазу керек.

2)      1 бүтіннің бөлшек түріндегі жазылуына аралас санның (азайғыштың) бөлшек бөлігін қосып, оны бұрыс бөлшек түрінде жазу керек:

3)      Азайғыш аралас санды бөлшек бөлігі бұрыс бөлшек болатын аралас сан түрінде жазу керек:

 . Демек,    .

№3. Мысал.

ІІ топ. Бөлімдері әртүрлі аралас сандарды қосу.

№1. Мысал.

НЕМЕСЕ:

Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды қосу үшін:

1) аралас сандардың бөлшек бөлімдерін ең кіші ортақ бөлімге келтіру керек;

2) бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу керек.

Бөлімдері әртүрлі аралас сандарды азайту.

Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды азайту үшін:

1) аралас сандардың бөлшек бөлімдерін ең кіші ортақ бөлімге келтіру керек;

2) бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту керек.

№2. Мысал.

НЕМЕСЕ:

№3. Мысал.

 .

ІІІ топ. Натурал сан мен аралас санды қосу.

№1. Мысал.

Натурал сан мен аралас санды қосқанда, натурал сан оның бүтін бөлігіне қосылып, қосындыға бөлшек бөлік тіркеліп жазылады.

Натурал саннан аралас санды азайту.

Натурал саннан аралас санды азайту үшін, натурал санды аралас сан түрінде жазу керек.

№2. Мысал.

НЕМЕСЕ:

Дескриптор:1. Аралассандардықосады;

2. Аралассандардыазайды;

Сөзжұмбақ шешу:

1. Алымы бөліміне тең немесе алымы бөлімінен үлкен бөлшек.
2. Бөлшек сызығының астындағы сан.
3. Бөлшек сызығының үстіндегі сан.
4. О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған тұйық сызық.
5. Ең кіші жай сан.
6. Координаталық сәуледегі таңдап алынған кесінді.

Қалыптастырушы бағалау жұмысы.

Жеке жұмыс( ия , жоқ  арқылы сұраққа жауап беру)

1.4/5+3/7=53/35

      2. Дұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазуға болады.

1. Бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазуға болады.

1. Бөлімдері  әр түрлі  бөлшектерді  қосу  үшін  ортақ бөлімге  келтіру  керек

5.  60 тың  ¾   40 – қа тең

6.Тоғыз  санынан   алты  бүтін  алтыдан  бірдіазайтқанда   үш бүтін  алтыдан бір   шығады.

7.  Бөлімдері  әр  түрлі   бөлшектерді   азайтқанда   бөлімдерін  ең кіші ортақ   бөлімге  келтіру  керек

8.   Егер   санын    санына  арттырсақ  ,  саны  шығады.

9.  2/7+1/3 = 3/10

Қорытындылау.

-Бөлімдері бірдей аралас сандар қалай қосылады , азайтылады?

-Бөлімдері әр түрлі аралас сандар қалай қосылады, азайтылады?

-Натурал саннан аралас сан қалай азайтылады ?

Оқушылар сабақ соңында өз ойтолғаныстарын білдіру арқылы бүгінгі тақырып бойынша «Аяқталмаған сөйлемдер» бойынша рефлексия жасайды:

Бүгінгі сабақта мен: …………………………………………. үйрендім.

Бұған дейін мен: ……………………………………………… білуші едім.

Топпен жұмыс жасау кезінде: ……………………………….түсіндім.

Бүгінгі тақырып бойынша: ………………………… түсініксіз болды.

Үй тапсырмаларын орындауға бағыттау:

3.9 оқу. ереже жаттау

№ 534,535, 536 аяқтау

Кеспе қағаздар

Бағалау парақшалары, смайликтер

Электронды тақта

Кеспе қағаздар

Электронды тақта, кеспе қағаздар

А3 қағазы

Жеке қағаз

Кеспе қағаздар

Кеспе қағаз

Күнделік

ЖАДАны қодану

Өзін-өзі бағалау, топты бағалау, жиынтық бағалау

жұппен жұмыс, жеке жұмыс, сергіту сәті: «Күннің шуағы»,  рефлексия: «Аяқталмаған сөйлемдер» стратегиясы.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.