«Ұлттық қол өнерді балабақшада үйретудің тәрбилік мүмкіндіктері»

 Шебер сынып

Мақсаты:

Ұлттық өнер ерекшеліктеріне деген қиялын дамыту,халқымыздың ұмытылып бара жатқан мәдени мұрасы-жүн иіру өнерін жаңғырту және халқымыздың ежелден келе жатқан көне де,ізгі дәстүрі арқылы қазіргі заманымызға лайықты сапа түр беріп қолөнерді дамыта отырып,қызығушылығын арттырып, қабілеттерін дамыту.  балалардың ұлттық өнерді құрметтеуге, дәріптеуге үйрету, шеберлікке, ұқыптылық пен тазалыққа баулу, еңбекке тәрбиелеу.

Міндеті:

Табиғи материалдарды пайдалану арқылы баланың шығармашылық дарындылығын дамыту,ерекше дара қасиетті бағалау.Ұлттық қол өнерді қастерлеу.Ой өрісін дамытып,қызығушылықтарын арттыру.

Кіріспе:

Қазақ халқының ұлттық қолөнері-бұрынғы өткен бабаларымыздан бізге жеткен асыл мұра.Асыл мұраны,тарихымызды,көне мәдениетімізді қастерлеу,өркендеу және жалғастыру-әрбір ұрпақ үшін қасиетті парыз.Өйткені онда ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық  ерекшелік,форма,ою-өрнектер ғана емес,сондай-ақ салт-дәстүрлеріміз,тарихымыз халықтық мәнезіміз қалыптасқан.Қазақтың тұңғыш суретшісі Ә.Қастеевтің: «Мен өнерді таудың бұлағынан,қойдың құлағынан,ешкінің мүйізінен,әжемнің киізінен үйрендім»деуі содан болса  керек. Жүннен жасалатын ұлттық бұйымдардың жасалу технологиясын зерттеу, ескіні қайта жаңғырту, жүннен жасалатын бұйымдардың дайындалу əдістері мен олардың ерекшеліктері қарастыру, заманауи сəн үлгісіне сəйкес бұйымды безендірудің жаңа əдісін анықтау өзекті мəселе болып табылады. Халқымыз қолөнерді ертеден қастерлеп бағалай білген. Атадан балаға ұласып келе жатқан осы дəстүр кейбір жерлерде ұмытыла бастаған сияқты. Қолөнер — қашаннан халықтың күнделікті тұрмыстық қамтамасыз етуге қызмет атқарады.   Жалпы қазақ қолөнерінің дамуында əр дəуірдің өзіндік табы бар. Кез-келген қолөнердің шығармашылық ізденіс екені ақиқат. Қазір еліміз саяси тəуелсіздік алып, ұлттық сана, салт- дəстүріміз қайта жаңғыртып жатқан шақта ұлттық қолөнер кəсібін дамыту, оны жаңа жағдайға үндестіру, халқымыздың дəстүрлі қолөнерінің көркем туындылары импортқа, экспортқа шығару бағытында қандай жұмыстар атқарылып жатыр деген сұрақ туады. Өкінішке орай, оған сындарлы жауап табу оңай болмай отыр. Əрине, адамзат қоғамы алға жылжыған сайын қазақ халқаның дəстүрлі қолөнерінің бірқатары жаңа түрге ие болып, кейбірі күнделікті тұрмысқа қажет болмай қалғаны да ақиқат. Бүгінгі күнде фарфордан, тот баспайтын металдан, эмаль жалатылған темірден, пласмассадан жасалған сəнді жихаз, табиғи талшықтармен қатар жасанды талшықтардан жасалған бұйымдар өте көп. Халқымыз ғасырлар бойы тұтынып келген, көптеген мүліктердің түрлері мен сапасы да үсті-үстіне жаңартылған. Бірақ, қазақ қолөнері мұнымен халық тұрмысында өзінің ежелгі маңызын жоғалтып отырған жоқ. Олай болса, қазақ халқы қолөнердің бай мұраларына қазіргі заманға сай жаңаша сипат бере отырып, оларды жетілдірудің техникалық жүйесін қалыптастыру қажет-ақ.Бәсекеге қабілетті ұрпақты жан-жақты қылып тәрбиелеу үшін алдымен жан қазынасының негіздерінің бірі, сенімділік пен шындықтың бастауына үңілу керек шығар.Оқыту,білім беру,тәрбиелеу — баланың ішкі жан – дүниесінің біртіндеп дамуына әсер ететін, түрткі болатын, жағдай жасайтын, оларды іске асыратын сыртқы факторлар екені анық. Еліміздің ертеңі, ұлтымыздың болашағы – бүгінгі  балабақша қабырғасында отырған бүлдіршіндер екені мәлім. Олардың қамын ойлау баршамыздың парызымыз. Кез- келген  балабақшаның мақсаты мен мұраты  өркениетті елдердің қатарынан көріну, жер мен жер байлықтарын ысырапқа салмай игере білетін ұрпақ тәрбиелеу. Ол үшін бүгінгі жас ұрпаққа сапалы білім мен саналы тәрбие бере отырып, елдің өткенін, ұлттың тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін, табиғат ерекшеліктерін етене таныстыру қажет. «Тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы, келешекте оның өміріне опат әкеледі,  адамға ең бірінші керегі тәрбие» — деп Әл-Фараби айтқандай, педагогика ғылымының зерттейтін негізгі мәселелерінің бірі – тәрбие. Қазір қоғам жан-жақты үйлесімді жетілген жаңа ұрпақты – жаңа адамды тәрбиелеуді талап етеді. Қоғам талабы – заман талабы. Өйткені «Әр адам — өз заманының баласы». Рухани жаңғыру – адам баласының оның ішкі жан дүниесінің жаңғыруы, санасы, түсінігі жаңа өзгерістерді саралап, дұрыс қабылдай білуінде. Рухани жаңғыру бастауын бүгін алған мәселе емес. Бұл бағытта атқарылып жатқан жұмыстар да аз емес.Біздің бөбекжайымызда  «Киіз басу», «Жүн өңдеу» 4К моделін жүзеге асыру иновациялық технологиясы жүзеге асырылып, тәрбиешілеріміз өздерінің шәкірттерімен бірігіп  жүннің илуін, жүннен мақтаны, илеп матаны, иіріп жіптердің шығуын зерттеп,саралап,әртүрлі дидактикалық ойындар,түрлі суреттер,кілемшелер тоқып  жасады.